Από τη γέννηση έως την πρώιμη παιδική ηλικία, τα παιδιά χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους για να εξερευνήσουν, να μελετήσουν και να κατανοήσουν το περιβάλλον γύρω τους. Αυτά είναι και τα πιο σημαντικά χρόνια για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Όταν γεννιέται ένα παιδί, οι αισθήσεις του δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένες. Ωριμάζουν μόνο με την πάροδο του χρόνου, καθώς τα μωρά, τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας εξερευνούν τον αισθητηριακό τους κόσμο. Κάθε νέα εμπειρία που έχουν με διαφορετική αίσθηση δημιουργεί νευρικές συνδέσεις που αναπτύσσουν την “αρχιτεκτονική” του εγκεφάλου τους.
Ο Αριστοτέλης αναγνώρισε τις πέντε “παραδοσιακές” αισθήσεις, που γενικά απαριθμούνται σήμερα ως βασικές: αφή, γεύση, όσφρηση, όραση και ακοή. Όμως ευρέως αποδεκτό είναι ότι υπάρχουν και άλλες αισθήσεις όπως η αιθουσαία αίσθηση (αίσθηση της ισορροπίας), η κιναισθησία (αίσθηση των μελών του σώματος και των κινήσεών τους), η θερμαισθησία (αίσθηση της θερμοκρασίας) κ.α.
Ένα μέσo για την βελτίωση των αισθήσεων, είναι το αισθητηριακό παιχνίδι – παιχνίδι που διεγείρει οποιαδήποτε από τις αισθήσεις του παιδιού – χτίζει γνωστικές δεξιότητες και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν για τον κόσμο τους.
Λοιπόν, τι είναι το αισθητηριακό παιχνίδι;
Το αισθητηριακό παιχνίδι διαφέρει από άλλα είδη παιχνιδιού, καθώς κατά την δραστηριότητα δίνεται έμφαση στην ενίσχυση των αισθήσεων. Αισθητηριακό παιχνίδι είναι οποιαδήποτε δραστηριότητα ενεργοποιεί μία ή περισσότερες αισθήσεις του παιδιού.
Οι δραστηριότητες του αισθητηριακού παιχνιδιού συχνά περιλαμβάνουν:
- Επαφή με τις θερμοκρασίες, με τα χρώματα
- Αίσθηση υφής, μυρωδιάς, γεύσης, ακοής και οπτικής
- Αίσθηση μήκους, βάρους, ύψους
- Ενέργειες αγγίγματος, ταξινόμησης, τσιμπήματος, ρίψης, και κίνησης.
Το αισθητηριακό παιχνίδι είναι ένα σημαντικό μέρος της παιδικής ηλικίας, όπου δεν υπάρχουν πραγματικά όρια στο τι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να πραγματοποιηθεί.
Ο απλούστερος τρόπος για να βοηθηθούν τα παιδιά να εξελίξουν με τις αισθήσεις τους είναι παίζοντας έξω με τη φύση… γεμάτη χρώματα, κινήσεις, υφές, ήχους και μυρωδιές. Το παιχνίδι με τη φύση, το παιχνίδι με το νερό, το παιχνίδι με την άμμο και το παιχνίδι με λάσπη είναι όλα τα είδη αισθητηριακών δραστηριοτήτων για παιδιά που είναι εύκολο να οργανωθούν. Κάθε πλαίσιο προσφέρει ατελείωτες ευκαιρίες για εξερεύνηση και μάθηση βασισμένη στο παιχνίδι.
Παρ όλα αυτά και σε εσωτερικούς χώρους μπορούν να γίνουν ωραίες αισθητηριακές δράσεις. Σε ειδικά αισθητηριακά τραπέζια, όπως η φωτοτράπεζα, σε μεγάλες λεκάνες – δοχεία, καθρέφτες ή ακόμα και στην μπανιέρα.
Ποια είναι τα οφέλη του αισθητηριακού παιχνιδιού;
Το αισθητηριακό παιχνίδι, εκτός από διασκεδαστικό και ενδιαφέρον…
Ενθαρρύνει τα παιδιά να εξερευνήσουν, να διερευνήσουν και να οξύνουν την περιέργειά και την δημιουργικότητας τους.
Επιπλέον, αυτό το είδος παιχνιδιού βοηθάει τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν την “επιστημονική μέθοδο” της παρατήρησης, του σχηματισμού υποθέσεων, του πειραματισμού και της διεξαγωγής συμπερασμάτων.
Βοηθά στη δημιουργία νευρικών συνδέσεων στον εγκέφαλο και ενθαρρύνει την ανάπτυξη της γλώσσας και των κινητικών δεξιοτήτων (λεπτών και αδρών).
Βοηθά στην ανάπτυξη και την ενίσχυση της μνήμης.
Υπάρχουν πολλά οφέλη που κάποια από αυτά μπορεί να περάσουν απαρατήρητα… όπως η ανάπτυξη ικανοτήτων εστίασης και αποκλεισμού περισπασμών (στην όραση).
Η επιθυμία για ενασχόληση με το αισθητηριακό παιχνίδι είναι αυθόρμητη από τα παιδιά και θα πρέπει να ενθαρρύνεται και να υποστηρίζεται τόσο στο σπίτι, όσο και σε περιβάλλοντα εκπαίδευσης.
“Το παιδί θέλει να φτιάχνει, να βλέπει και να μαθαίνει μόνο του, μέσα από τις αισθήσεις του και όχι με τα μάτια ενός ενήλικα. Το παιδί που το καταφέρνει αυτό γίνεται πλήρες άτομο.” -Δρ. Μαρία Μοντεσσόρι
Στην ιστοσελίδα του for kids μπορείτε να βρείτε εξοπλισμό που θα σας βοηθήσει να δημιουργήσεται αισθητηριακό παιχνίδι, όπως φωτοτράπεζες και καθρέφτες εξερεύνησης. Επισκεφθείτε το κατάστημα πατώντας εδω: https://for-kids.gr/shop/
