Η σημερινή Προσχολική Εκπαίδευση αποτελεί τον καρπό αιώνων σκέψης και πειραματισμού…
Κάνοντας μια αναδρομή στον θεσμό της Παιδαγωγικής, διαπιστώνουμε ότι η αγωγή των παιδιών απασχόλησε τις σκέψεις φιλοσόφων και παιδαγωγών ακόμα και στα αρχαία χρόνια. Όμως ο προβληματισμός γύρω από την γνώση της φύσης του παιδιού και την αναγνώριση των αναγκών του ήρθε μεταγενέστερα.
Οι σύγχρονες τάσεις της Προσχολικής Αγωγής διαφέρουν από τα παραδοσιακά και κλασσικά πρότυπα, διαπνέονται από το πνεύμα πρωτοπόρων παιδαγωγών και τη θεωρία της Νέας Αγωγής.
“Συνοδοιπόρος σε αυτό το ταξίδι”, για την δημιουργία του for kids, είναι οι παρακάτω φιλοσοφίες:
Dr. Maria Montessori (1870 – 1952)
Η Maria Montessori ήταν η πρώτη γυναίκα που πήρε πτυχίο ιατρικής στην Ιταλία, το 1896. Ως γιατρός ασχολήθηκε με την θεραπεία και την αγωγή των παιδιών με νοητική καθυστέρηση. Αυτές οι γνώσεις και η εμπειρία της, την οδήγησαν στο να επινοήσει για αυτά τα παιδιά εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο στην πορεία, με διάφορες μετατροπές σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σε ομαλά παιδιά. Έτσι σπούδασε Παιδαγωγικά και αφοσιώθηκε σε αυτά.
Η αποστολή της Maria Montessori ήταν να βελτιώσει την εκπαίδευση των παιδιών, ξεκινώντας από στις φτωχογειτονιές της Ρώμης, το 1907 και συνεχίζοντας αυτό το έργο όλη της τη ζωή. Υποστήριξε τον σεβασμό στην προσωπικότητα του παιδιού… πίστευε στις ικανότητες του κάθε παιδιού.
Η Maria Montessori ανέπτυξε μια δική της προσέγγιση στην εκπαίδευση, βασιζόμενη στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν φυσικά. Οι μέθοδοί της εφαρμόζονται από πολλούς εκπαιδευτικούς ανά τον κόσμο… η επιρροή της σε όλες τις χώρες ήταν και είναι πολύ μεγάλη.
Rudolf Steiner (1861 – 1925)
Ο Rudolf Steiner και η ανάπτυξη της εκπαίδευσης Steiner Waldorf
Η εκπαίδευση Waldorf έχει τις ρίζες της στην πνευματική-επιστημονική έρευνα του Αυστριακού επιστήμονα και στοχαστή Rudolf Steiner. Είναι γνωστή για την παροχή μιας υγιούς και πρακτικής βάσης για ενασχόληση με τα παιδιά, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να βρουν τη δημιουργικότητά τους και να γίνουν ελεύθερα άτομα που μπορούν να σκεφτούν μόνοι τους, να κάνουν τις δικές τους κρίσεις και να βρουν το δικό τους σκοπό και κατεύθυνση στη ζωή τους. Η προσέγγιση της εκπαίδευσης βασίζεται στον προβληματισμό και την έρευνα σχετικά με τις εκπαιδευτικές ιδέες του Steiner, ειδικά εκείνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη του παιδιού. Αυτά αποτελούν μια πτυχή αυτού που ο Steiner αποκάλεσε «ανθρωποσοφία», ή αλλιώς «γνώση του ανθρώπου».
Τον Απρίλιο του 1919, ο Rudolf Steiner επισκέφτηκε το εργοστάσιο τσιγάρων Waldorf Astoria στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Το γερμανικό έθνος, ηττημένο στον πόλεμο, βρισκόταν στο χείλος του οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού χάους. Ο Steiner μίλησε στους εργαζόμενους για την ανάγκη κοινωνικής ανανέωσης, για έναν νέο τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και της πολιτικής ζωής. Ο Emil Molt, ιδιοκτήτης του εργοστασίου, ρώτησε τον Steiner αν θα αναλάμβανε να ιδρύσει και να διευθύνει ένα σχολείο για τα παιδιά των εργαζομένων της εταιρείας. Ο Steiner συμφώνησε και τον Σεπτέμβριο του 1919, η Ανεξάρτητη Σχολή Waldorf (die Freie Waldorfschule) άνοιξε τις πόρτες της.
Celestin Freinet (1896 -1966)
Πέρασε όλη του τη ζωή διδάσκοντας σε μικρά αγροτικά δημοτικά σχολεία στη νότια Γαλλία.
Σύμφωνα με την πρότασή του, το παιδί πρέπει να κατανοήσει τον κόσμο στην πολυπλοκότητά του μέσα από την αυστηρότητα της σκέψης που βασίζεται σε στοχαστική έρευνα. Ο μαθητής μαθαίνει από την εμπειρία, αλλά χρειάζεται την υποστήριξη ενός δασκάλου για να προχωρήσει. Με εμπειρία στις παιδαγωγικές αυτονομίας των Bakunine και Ferrer, υποστηρικτών του New School, ο Freinet ανέπτυξε τη μέθοδό του βασισμένος στην ιδέα του Δημοκρατικού Σχολείου. Μεγάλο μέρος της παιδαγωγικής του φαίνεται τόσο φρέσκια και σχετική σήμερα όσο ήταν στην εποχή του.
REGGIO EMILIA APPROACH
Το Reggio-Emilia είναι μια πόλη στη Βόρεια Ιταλία. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή η πόλη, με την καθοδήγηση του Loris Malaguzzi και με τη συνεργασία των γονέων, των δασκάλων και της γενικής κοινότητας, ανέπτυξε ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα. Σε αυτήν την πρωτοποριακή παιδαγωγική προσέγγιση της πρώιμης παιδικής ηλικίας, η οποία υποστηρίζεται από έναν εκλεκτικό συνδυασμό θεωριών, τα παιδιά έχουν περισσότερα δικαιώματα απ’ ό,τι ανάγκες. Οι σκέψεις και οι επιθυμίες τους ακούγονται και εκτιμώνται με δημοκρατικό τρόπο καθώς διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην θεμελίωση των γνώσεών τους.
Αυτή η προσέγγιση καθιέρωσε μια νέα “εικόνα του παιδιού” ως έξυπνη, ικανή και δυνατή. Καθιέρωσε ένα νέο ρόλο του δασκάλου ως παρατηρητή, ακροατή, συμμαθητή και διαμεσολαβητή και μια νέα άποψη για τη σημασία ενός καλά σχεδιασμένου περιβάλλοντος.
Dr. Maria Montessori (1870 – 1952)
Η Maria Montessori ήταν η πρώτη γυναίκα που πήρε πτυχίο ιατρικής στην Ιταλία, το 1896. Ως γιατρός ασχολήθηκε με την θεραπεία και την αγωγή των παιδιών με νοητική καθυστέρηση. Αυτές οι γνώσεις και η εμπειρία της, την οδήγησαν στο να επινοήσει για αυτά τα παιδιά εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο στην πορεία, με διάφορες μετατροπές σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σε ομαλά παιδιά. Έτσι σπούδασε Παιδαγωγικά και αφοσιώθηκε σε αυτά.
Η αποστολή της Maria Montessori ήταν να βελτιώσει την εκπαίδευση των παιδιών, ξεκινώντας από στις φτωχογειτονιές της Ρώμης, το 1907 και συνεχίζοντας αυτό το έργο όλη της τη ζωή. Υποστήριξε τον σεβασμό στην προσωπικότητα του παιδιού… πίστευε στις ικανότητες του κάθε παιδιού.
Η Maria Montessori ανέπτυξε μια δική της προσέγγιση στην εκπαίδευση, βασιζόμενη στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν φυσικά. Οι μέθοδοί της εφαρμόζονται από πολλούς εκπαιδευτικούς ανά τον κόσμο… η επιρροή της σε όλες τις χώρες ήταν και είναι πολύ μεγάλη.
Rudolf Steiner (1861 – 1925)
Ο Rudolf Steiner και η ανάπτυξη της εκπαίδευσης Steiner Waldorf
Η εκπαίδευση Waldorf έχει τις ρίζες της στην πνευματική-επιστημονική έρευνα του Αυστριακού επιστήμονα και στοχαστή Rudolf Steiner. Είναι γνωστή για την παροχή μιας υγιούς και πρακτικής βάσης για ενασχόληση με τα παιδιά, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να βρουν τη δημιουργικότητά τους και να γίνουν ελεύθερα άτομα που μπορούν να σκεφτούν μόνοι τους, να κάνουν τις δικές τους κρίσεις και να βρουν το δικό τους σκοπό και κατεύθυνση στη ζωή τους. Η προσέγγιση της εκπαίδευσης βασίζεται στον προβληματισμό και την έρευνα σχετικά με τις εκπαιδευτικές ιδέες του Steiner, ειδικά εκείνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη του παιδιού. Αυτά αποτελούν μια πτυχή αυτού που ο Steiner αποκάλεσε «ανθρωποσοφία», ή αλλιώς «γνώση του ανθρώπου».
Τον Απρίλιο του 1919, ο Rudolf Steiner επισκέφτηκε το εργοστάσιο τσιγάρων Waldorf Astoria στη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Το γερμανικό έθνος, ηττημένο στον πόλεμο, βρισκόταν στο χείλος του οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού χάους. Ο Steiner μίλησε στους εργαζόμενους για την ανάγκη κοινωνικής ανανέωσης, για έναν νέο τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και της πολιτικής ζωής. Ο Emil Molt, ιδιοκτήτης του εργοστασίου, ρώτησε τον Steiner αν θα αναλάμβανε να ιδρύσει και να διευθύνει ένα σχολείο για τα παιδιά των εργαζομένων της εταιρείας. Ο Steiner συμφώνησε και τον Σεπτέμβριο του 1919, η Ανεξάρτητη Σχολή Waldorf (die Freie Waldorfschule) άνοιξε τις πόρτες της.
Celestin Freinet (1896 -1966)
Πέρασε όλη του τη ζωή διδάσκοντας σε μικρά αγροτικά δημοτικά σχολεία στη νότια Γαλλία.
Σύμφωνα με την πρότασή του, το παιδί πρέπει να κατανοήσει τον κόσμο στην πολυπλοκότητά του μέσα από την αυστηρότητα της σκέψης που βασίζεται σε στοχαστική έρευνα. Ο μαθητής μαθαίνει από την εμπειρία, αλλά χρειάζεται την υποστήριξη ενός δασκάλου για να προχωρήσει. Με εμπειρία στις παιδαγωγικές αυτονομίας των Bakunine και Ferrer, υποστηρικτών του New School, ο Freinet ανέπτυξε τη μέθοδό του βασισμένος στην ιδέα του Δημοκρατικού Σχολείου. Μεγάλο μέρος της παιδαγωγικής του φαίνεται τόσο φρέσκια και σχετική σήμερα όσο ήταν στην εποχή του.
REGGIO EMILIA APPROACH
Το Reggio-Emilia είναι μια πόλη στη Βόρεια Ιταλία. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή η πόλη, με την καθοδήγηση του Loris Malaguzzi και με τη συνεργασία των γονέων, των δασκάλων και της γενικής κοινότητας, ανέπτυξε ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα και πρόγραμμα σπουδών. Σε αυτήν την πρωτοποριακή παιδαγωγική προσέγγιση της πρώιμης παιδικής ηλικίας, η οποία υποστηρίζεται από έναν εκλεκτικό συνδυασμό θεωριών, τα παιδιά έχουν περισσότερα δικαιώματα απ’ ό,τι ανάγκες. Οι σκέψεις και οι επιθυμίες τους ακούγονται και εκτιμώνται με δημοκρατικό τρόπο καθώς διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην θεμελίωση των γνώσεών τους.
Αυτή η προσέγγιση καθιέρωσε μια νέα “εικόνα του παιδιού” ως έξυπνη, ικανή και δυνατή. Καθιέρωσε ένα νέο ρόλο του δασκάλου ως παρατηρητή, ακροατή, συμμαθητή και διαμεσολαβητή και μια νέα άποψη για τη σημασία ενός καλά σχεδιασμένου περιβάλλοντος.